Je kan mij wat overgevoelig noemen, ja. Maar ik heb ook een punt. Ik hoor het zo dikwijls en we staan er niet meer bij stil wat we steeds weer zeggen tegen onze kinderen. Welke boodschap we hen onbedoeld of zelfs goedbedoeld meegeven. Onlangs nog de zoveelste keer aan de overkant van de straat op de fiets. Ik rij voorbij in de zon en mijn gemoed zakt in. Kindje, vijf jaar ofzo, op haar eigen fietsje valt helemaal omver op het fietspad bij het vertrekken en begint natuurlijk luid te wenen. (Wat ik overigens heerlijk vind, dat kinderen dat nog zo ongeremd en voluit doen.) De mama spreekt haar mantra uit "het is niet erg", hoewel ze zelf wel geërgerd klinkt. Het is bijna een bezwering. Kind doet zich pijn en huilt hartverscheurend: 't is niet erg. We zien geen bloed, we schatten de val of stoot of schrik niet als direct levensbedreigend in, het is geen groot ongeluk: 't is niet erg. Het kind weent maar "voor niks": 't is niet erg.
Hoe kunnen wij dat nu in godsnaam weten? Wanneer is iets erg? Misschien is het voor dat ene kind op dat ene moment wel heul heel erg. Sommige kinderen gaan het zelfs roepen en schudden zo hun ouders wakker: "is wél erg!". Voilà. Nagel op de kop. Iets erg vinden is iets heel persoonlijk. Soms is het gewoon verschrikkelijk en dan wil je dat uitschreeuwen. Is niks mis mee, kan geen kwaad. Is niet erg, eigenlijk (moehaha). Gaat namelijk over. Duurt soms even wat langer misschien, maar het hoort erbij. Pijn, angst, verdriet; van die dingen die vanzelf opkomen en wegebben vroeg of laat. Als dit echter altijd weer wordt bestempeld als iets dat niet erg voelt, hum, waar sta je dan. Wanneer zou het dan wel erg zijn? Als ik echt verga van de pijn? Als er iets gebroken is (letterlijk of figuurlijk)? Mag ik wel verdriet hebben? Zou het soms kunnen dat we ons dat als volwassene nog steeds afvragen? Ja, we voelen ons slecht, maar het zal wel niet erg zijn. We antwoorden standaard "goed" als iemand vraagt "hoe gaat het" want het is toch niet erg.
Ik overdrijf natuurlijk en trek het te ver door. Maar denk er eens over na. Het zit er zo ingebakken: "het is niet erg". Wat een loos zinnetje. Daar heb je toch niks aan als je gevallen bent of in de put zit, al is dat maar voor een kort moment. Ik begrijp het wel, hoor. Je wilt je kind troosten, kalmeren, bemoederen. Of wil je dat het zo snel mogelijk stopt met wenen? Kan je het niet goed verdragen dat het alweer valt, alweer schreeuwt, alweer luid en duidelijk van zich laat horen? Enfin, ik begrijp het echt wel, zenne. Je wil zeggen dat het niet erg is want je moet niet naar de spoedafdeling van het ziekenhuis, er is geen ramp gebeurd, er is geen vulkaan uitgebarsten en er zijn geen doden gevallen en er zijn veel ergere dingen. Je bedoelt dat het wel nog meevalt. Een kusje of een plakker erop en 't is al over. Maar beslis alsjeblieft niet voor je kind hoe erg het is. Laat het hem zelf voelen en benoem gewoon wat er gebeurd is of wat je ziet of hoort. Zeg gewoon "oei, je bent gevallen" of "nu moet je heel hard wenen, kom hier gij". Doe het niet teniet maar ga ook niet aan de andere kant overdrijven "oh nee, dat is kei-erg, je hebt je hard pijn gedaan" bij een duwtje ofzo. Het is wat het is, laat het zijn. Het heeft bestaansrecht. Ontkenning heeft geen zin. Het ondermijnt zelfs op de lange termijn. Enfin, zo denk ik het toch en zo probeer ik het. Ik ben eigenlijk helemaal niet goed in zo'n dingen, ik wil jullie helemaal niet zeggen wat je dan wel zou moeten doen. Het raakt me alleen wanneer ik dat standaardzinnetje altijd maar weer hoor. Ik voel dat het niet klopt, het stoort me, het irriteert me. Ik word er plaatsvervangend opstandig of verdrietig van. Misschien kunnen we gewoon vragen "oei, wat is er?" of "is het erg?". Of gewoon niks zeggen en een arm om je kind heen slaan. Het is slechts een idee.
Ik zeg u dus: 't is niet erg, mensen. Maar het is wel erg.
